کود کلسیم (calcium fertilizer) یکی از کودهای شیمیایی موجود برای تامین عنصر کلسیم در گیاهان و محصولات کشاورزی است. کود کلسیم نقش مهمی در رشد گیاهان دارد و باعث می شود آنها کمتر در معرض بیماری و آفات قرار بگیرند.
در کنار منیزیم و گوگرد ، کلسیم یکی از سه ماده مغذی ثانویه مورد نیاز گیاهان است. این عناصر مانند مواد مغذی اولیه (نیتروژن ، فسفر و پتاسیم) برای رشد سالم گیاهان ضروری هستند. با این حال ، آنها به مقادیر کمتری مورد نیاز هستند.
کلسیم یکی از چهار ریزمغذی موجود در خاک است که مقدار زیاد آن همراه با PH بالا می تواند خاک را بیش از حد قلیایی کند و جذب عناصر مغذی موجود در سایر کودها را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
کلسیم نقش های متابولیکی بسیاری در گیاه دارد. برخی از این موارد شامل رشد ریشه / شاخه ، مقاومت دیواره سلولی ، فعال سازی آنزیم ها و خنثی کردن اسیدهای آلی در گیاه هستند. کاربرد کلسیم در خاک از طریق کاهش اسیدیته خاک اثرات غیرمستقیم دیگری نیز در رشد گیاه دارد. مثلا باعث می شود که مواد مغذی بیشتری در دسترس گیاه قرار بگیرد و عناصر سمی مانند آلومینیوم کمتر در خاک محلول باشد.
مزایای استفاده از کود کلسیم
کلسیم به شکل پکتات کلسیم وظیفه حفظ دیواره های سلولی گیاهان را بر عهده دارد. هنگامی که گیاه دچار کمبود کلسیم است ، بافتهای جدید مانند نوک ریشه ، برگهای جوان و رشد شاخه های جدید اغلب تحریف شده و باعث تشکیل نامناسب دیواره سلولی می شود. کلسیم همچنین در فعال کردن آنزیم های خاص و برای ارسال سیگنال هایی که فعالیت های سلولی خاصی را هماهنگ می کنند استفاده می شود.
کلسیم درون گیاه متحرک نیست. بنابراین گیاه به فرآیند تعرق متکی است که در آن ریشه های گیاه محلول خاک که شامل کلسیم مورد نیاز است را جذب کرده و آن را به نواحی جدید انتقال می دهند . هر چیزی که تعرق را کاهش دهد از جمله رطوبت زیاد یا هوای سرد می تواند باعث کمبود کلسیم شود حتی اگر سطح کلسیم در محیط رشد طبیعی باشد.
بهتر است بدانید:
اولین نشانه های کمبود کلسیم را بخش هایی از گیاه که از آب کمتری از آنها عبور می کند ، یعنی برگ ها و میوه های جوان نشان می دهند. پوسیدگی انتهایی شکوفه گوجه فرنگی یک مورد کلاسیک از کمبود کلسیم است. علاوه براین اگر سطح محلول کود کمتر از ppm 60-40 و سطح پتاسیم ، منیزیم یا سدیم بیش از حد بالا باشد ، کمبود کلسیم ممکن است ایجاد شود.
کلسیم در بسیاری از مواد معدنی موجود در خاک یافت می شود اما در این حالت نسبتاً نامحلول است. بسیاری از خاک ها حاوی مقادیر زیادی کلسیم نامحلول مانند کربنات کلسیم هستند ، اما محصولات زراعی که در این خاک ها رشد می کنند اغلب کمبود کلسیم را نشان می دهند.
مقادیر زیاد سایر کاتیونها مانند منیزیم ، آمونیوم ، آهن ، آلومینیوم و به ویژه پتاسیم باعث کاهش جذب کلسیم در برخی محصولات زراعی می شود.
اینکه شما نیاز به استفاده از کود کلسیم دارید یا خیر نیازمند آزمایش خاک است. این آزمایش با یک تست ساده pH که می توانید در خانه انجام دهید متفاوت است. آزمایش خاک حرفه ای هم سطح کلسیم و هم pH خاک شما را آنالیز می کند.
چه موقعی باید کود کلسیم را به خاک اضافه کرد؟
در واقع میزان کلسیم موجود در خاک چیزی در مورد میزان جذب آن توسط گیاهان نمی گوید. یک اصطلاح مهم برای جذب کلسیم خاک ، ظرفیت تبادل کاتیون (CEC) است. خاک را مانند یک مخزن ذخیره کننده مواد مغذی کلسیم و منیزیم برای گیاه تصور کنید. CEC توانایی نسبی خاک در جذب و نگه داشتن مواد غذایی خاص به شکل کاتیون ها است.
بنابراین اینکه گیاهان شما به اندازه کافی کلسیم دریافت می کنند یا نه مستقیماً با سطح CEC و همچنین به pH خاک شما مرتبط است – خاکهایی با سطح pH بالاتر معمولاً حاوی کلسیم بیشتری در دسترس هستند.
یک آزمایش خاک حرفه ای CEC خاک شما را تعیین می کند. هر چه مقدار CEC بالاتر باشد نشان می دهد مواد ارگانیک و رس موجود در خاک شما مناسب تر است ، زیرا این خاک خاکی است که آب و مواد مغذی مانند کلسیم را بهتر از خاک شنی در خود نگه می دارد. CEC پایین حاکی از خاک شنی است که احتمالاً فاقد مواد مغذی است زیرا سریعتر همه ریزمغذی ها از این خاک شسته می شوند.
براساس CEC ، آزمایش خاک ممکن است به شما بگوید مواد آلی را به خاک اضافه کنید یا خیر. همچنین این مسئله نشان می دهد که آیا شما با اضافه کردن آهک باید خاک خود را کمتر اسیدی کنید یا با افزودن گوگرد آن را اسیدی تر کنید. افزایش CEC و تنظیم pH باعث افزایش میزان کلسیم در محصولات باغی شما می شود.